1. Familietraditie

Familietraditie heeft te maken met waar je vandaan komt, vanuit je bloedlijn. Wie is jouw vader en wie is jouw moeder? Welke geheimen liggen er verborgen in jouw familielijn en welke bijzondere krachten kenmerken jouw familieverleden? Het is een kunst om familie niet te veroordelen en om te ontdekken welke kracht er in jouw familie verborgen ligt, die zowel vernietigend als scheppend kan zijn.

Vanuit het bevrijdingspastoraat is bekend dat familiebloedlijnen de meest hardnekkige blokkades kunnen vormen voor een bepaalde gebondenheid. Het is telkens weer indrukwekkend als iemand vrijkomt van een vloek, een verbond of een ritueel uit het verleden. Hier moet je niet lichtzinnig over denken. In het Westen hebben we geprobeerd om geestelijke familielijnen te ridiculiseren vanuit onze ratio. Maar heb jij weleens een bevrijding meegemaakt en de emotie die erbij vrijkomt? Familie kan een belangrijke raadgever zijn en tegelijkertijd ook een valkuil, een kracht en ook een blokkade. Het is aan jou om het onderscheid hiervan te ontdekken. Daarnaast is het goed om te beseffen dat wanneer je een partner hebt, je van elkaar gemeenschapsfamilie wordt. Tradities en bloedlijnen worden dus vermengd en in het Westen kijken we voornamelijk naar de familienaam van de man.

2. De ontwikkelingstraditie

Dit is wat jij in jouw leven hebt meegemaakt. Hoe ben jij geworden in de cultuur waarin je bent opgegroeid? Hoe hebben jouw ervaringen, teleurstellingen en overwinningen jou gevormd? Wat heeft je geraakt en wat zijn jouw drijfveren? Wat is er beschadigd en wat heeft je overeind gehouden? Hoe ben jij verzorgd en beschermd en hoe ben je zelfstandig geworden? Welke dingen wil je zeker niet doorgeven aan de ander en welke dingen juist wel?

3. De onderzoekstraditie

Dit is de traditie waarin je niet zozeer gedwongen wordt, maar wel wordt uitgedaagd om onderzoek te gaan doen. Het gaat dan om onderzoek naar mensen, gebeurtenissen en onderzoek van wetenschappelijke aard. Je onderzoekt andermans tradities en doet daarbij ontdekkingen. Deze ontdekkingen vormen je en verbinden de geschiedenis met jouw leven. Het enthousiasme dat je hierdoor krijgt, zorgt ervoor dat je dit wil doorgeven. Hierdoor kom je op terreinen die nieuw voor je zijn en waar tevens herkenning is. In het geschreven werk van bijvoorbeeld Augustinus, Thomas a Kempis of John Wesley kun je parallellen herkennen die jou bevestigen waar jezelf in gelooft.

De Bijbel is ook traditie. De vreselijke verhalen van oorlogen die erin staan beschreven en vele andere oorlogen uit de wereldgeschiedenis tonen ons de vernietigende macht die in de mens is genesteld. Wat leren wij ervan? Tegelijkertijd verwonderen we ons over mensen die opstonden tegen tirannie, met als de meest unieke mens Jezus Christus. Ook Zijn leven is traditie geworden waarin Hij ons uitdaagt om tegen onrecht (tirannie) in te gaan en ons kruis daarin te dragen.

In de Bijbel is het Griekse woord voor traditie: paradosis, het betekent letterlijk: doorgeven. De apostel Paulus gebruikt dit woord om zijn leer en vermaningen in zijn onderwijs door te geven. We lezen in de Bijbel iets over Paulus’ familietraditie, we lezen ook een beetje over zijn ontwikkelingstraditie, maar we lezen vooral over zijn onderzoekstraditie. Deze man, die theologie had gestudeerd en waarschijnlijk ook filosofie en rechten, wordt op weg naar Damascus door Jezus verblind. Later noemt Paulus zijn ontwikkelingstraditie ‘drek’ (Fil.3:8). We zijn Paulus, na zijn bekering, een aantal jaar ‘kwijtgeraakt’. In deze periode heeft hij de Tenach bestudeert, alleen dan met de Heilige Geest in zijn hart. Met alle geestelijke gaven en zelfs een kijkje in de derde hemel, kwam hij tot vernieuwend onderwijs. Het is vooral zijn onderwijs dat het Nieuwe Testament heeft gevormd, dit is een belangrijke traditie voor christenen geworden.

Traditie bestaat uit verschillende gradaties en het geheel vormt de mens die het op zijn/haar manier doorgeeft aan anderen. Traditie kan als raadgever zeer waardevol zijn en het kan ook als een struikelblok worden beschouwd. Als eigen gemaakte regels de overhand krijgen en de essentie van een waardevolle overdracht door een leeg ritueel teniet wordt gedaan dan verliest traditie haar schoonheid. Jezus noemt als voorbeeld dat het wassen van handen een leeg ritueel is geworden, dit als compensatie van een schoon hart (Mark.7).

Daarnaast geeft Johannes aan dat de wet van Mozes geen waarheid en genade bevat (Joh.1:17), waarheid en genade vervulde de wet met de komst van Jezus Christus. De Enige die werkelijk traditie kan doorbreken en vervullen is Jezus. Alleen Jezus kon de ontwikkelingstraditie van Paulus ontkrachten en in hem een baanbrekende onderzoekstraditie ontwikkelen. Jezus moest Paulus daarvoor eerst verblinden en daarna ziende maken.

Wat mag ik in mijn traditie beschouwen als ‘drek’ en wat als ‘kostbaar’? Kerstbomen en paaseieren zijn in principe lege omhulsels en verdraaiingen van de komst en de opstanding van God op aarde. Welke lege omhulsels en welke pure rijkdom vind ik in mijn eigen traditie? Welke briljanten vanuit de onderzoekstraditie tezamen met mijn familie- en ontwikkelingstraditie hebben mij als mens gevormd? Alle eer en dank aan Jezus Christus, Zijn genade en waarheid vormen het paslood in ons leven. Hierdoor kunnen we zien welke muren in ons verleden er scheef en recht staan (Amos 7:7,8).